Stikstofclaim (SSC) heeft op 28 december 2021 een persbericht gepubliceerd met als titel “Overheid jaagt op latente vergunningsruimte” ¹). Naar aanleiding van dit onderwerp hebben wij verder onderzoek laten doen. Voor onze aangeslotenen is het van belang om te weten of latente ruimte in een vergunning onder bepaalde omstandigheden (van rechtswege) kan vervallen. Dat is niet het geval; een vergunning kan niet van rechtswege vervallen. Provincies mogen daarvoor ook geen voorschrift in een vergunning opnemen. Daarvoor bestaat geen wettelijke grondslag. Dat heeft de Raad van State al bepaald in een uitspraak van 9 april 2014 (zaaknummer 201302406/1/R2). In deze uitspraak oordeelde de Raad van State dat een voorschrift in een natuurvergunning inhoudende dat de vergunning van rechtswege vervalt als de vergunde situatie niet binnen 3 jaar volledig is gerealiseerd, niet is toegestaan.
Provincies hebben na deze uitspraak ook brieven aan vergunninghouders in procedure verzonden met de mededeling dat voorschriften met een dergelijke ‘vervaltermijn’ werden ingetrokken. In veel natuurvergunningen is daarna wel een voorschrift opgenomen dat de vergunde situatie binnen een termijn van 2 of 3 jaar moet worden gerealiseerd. Maar de Wet natuurbescherming kent geen grondslag om op basis hiervan een natuurvergunning in te trekken. Wel zouden provincies bij verstrijken van de termijnen actief kunnen gaan handhaven, met daaraan gekoppeld hersteltermijnen, bezwaar en beroep procedures. Daarnaast kunnen provincies in bepaalde, in de wet genoemde, situaties een natuurvergunning wijzigen of intrekken. Maar daar moeten provincies dan een besluit over nemen en dat moeten ze goed motiveren. Tegen dat besluit zijn bezwaar en beroep procedures mogelijk. SSC constateert dat provincies intrekkingsverzoeken in het verleden hebben geweigerd. Een beleidswijziging op dit terrein zou dan juridische motivatieproblemen kunnen opleveren.
Kortom, het intrekken van latente ruimte is niet vanzelfsprekend en er zullen moverende redenen moeten zijn, willen provincies over kunnen gaan tot dit middel.
1) Overheid jaagt op latente vergunningsruimte – Stikstofclaim